Re-integratie
Psycho-sociale klachten
Psycho-sociale klachten is lange tijd een ondergeschoven kindje geweest binnen de arbo-wetgeving. Medische klachten zijn eenvoudiger te duiden en meer geaccepteerd. Psychische klachten lijken ongrijpbaar en ondefinieerbaar. Vooral de impact en duur van de klachten zijn moeilijk in te schatten.
Herstel van psychische klachten gaat niet volgens het boekje, wat de wetgeving graag wel verlangt. Het is de kunst om duidelijke afspraken te maken en de verwachtingen aan te passen. Als werkgever is het onderbouwen van de klachten en re-integratie het voornaamste. Zeker bij psychische klachten is van belang.
Door de toename van stress- en burnoutklachten is de erkenning van psychische klachten gegroeid. Maar psychische klachten blijven lastig in praktijk. Dat komt omdat de klachten vragen om wederzijds vertrouwen en begrip: de werknemer moet afwachten of de leidinggevende hem/haar steunt. En de leidinggevende moet afwachten of de medewerker wel open is. Mijn ervaring is dat het bespreekbaar maken van de psychische beperkingen veel onnodige spanning weghaalt en je beter tot afspraken kunt komen.
Herstellen is niet simpelweg 'de oude worden' om vervolgens na uitval weer over te gaan tot de orde van de dag. Herstellen is een intensief proces waarin je jezelf leert kennen in het opbrengen van discipline, tijdig luisteren naar je lijf, uitproberen wat kan en vooral je eigen verwachtingen continu bijstellen.
In de 12,5 jaar als arbopsycholoog heb ik het meest geleerd van de medewerkers zelf, waar ze mee worstelen, wat een uitdaging is en wat vooral aandacht nodig heeft. Het helpt medewerkers als ze duidelijkheid krijgen wat herstellen inhoudt. Veelal zijn hun verwachtingen te hoog, gebruiken ze teveel energie ineens en ontwikkelen tenslotte een schuldgevoel bij falen. Duidelijke kaders helpen een medewerker om zichzelf maximaal te ondersteunen in de herstelperiode. Een herstelperiode van psychische klachten duurt veelal lang, meerdere weken of maanden, en vraagt om geduld en discipline bij de medewerker.
Een stoer initiatief vind ik 'Samen sterk zonder stigma'. Medewerkers met psychische klachten spreken openhartig over hun ervaringen. Wauw, zo dapper! Het is een integere poging om psychische klachten begrijpbaar en bespreekbaar te maken. Zoals ik al schreef: ik heb het meeste geleerd van de medewerkers zelf. Dat is wat deze mensen mogelijk maken. Een bewonderenswaardig initiatief.
Re-integratie met psychische klachten vraagt om een menselijke benadering, waarin je herstel serieus neemt alsook de opbouw van re-integratie. Re-integratie kan zeker bijdragen aan herstel, als er wederzijds begrip tussen medewerker en leidinggevende aanwezig blijft.
Anouk
“Het is een voorrecht als medewerkers hun persoonlijk verhaal vertellen. Juist in die kwetsbaarheid tonen zij de kracht die nodig is om er sterker uit te komen.”
Wat wordt er doorgegeven aan mijn werkgever?
Als er sprake is van een ziekmelding zal er na ieder gesprek een korte update gaan naar de werkgever, conform het CBP (College Bescherming Persoonsgegevens). De update zal zich richten op de beperkingen en het aanpassen van het werk.
Als er geen ziekmelding is, dan zal enkel datgene wat de medewerker wil worden doorgegeven aan de werkgever.
Het helpt als er voldoende vertrouwen is dat de medewerker zelf de leidinggevende op de hoogte te houdt van het herstel. Wat de medewerker en ik in het hersteltraject bespreken is vertrouwelijk en voldoet aan de beroepscode voor psychologen opgesteld vanuit het NIP (Nederlands Instituut van Psychologen).
Wat gebeurt er in het kennismakingsgesprek?
Naast wederzijds kennismaken zal er vooral tijd en aandacht worden besteed aan inventarisatie van de ervaren klachten. In het gesprek zal ik uitleggen wat herstellen inhoudt en wat dit van de medewerker vraagt. De medewerker krijgt tenslotte adviezen mee om concreet aan het herstel te gaan werken.
Waar vinden de gesprekken plaats?
Als er sprake is van gedeeltelijke uitval of helemaal geen uitval, dan is het handig om op het werk af te spreken. Dan zie ik de werkruimte en is er de mogelijkheid om met de leidinggevende/P&O af te stemmen.
Mocht de medewerker helemaal uitgevallen zijn, dan kan het gesprek bij de medewerker thuis plaatsvinden.
Vervangt het hersteltraject een behandeltraject?
Nee. Beide trajecten zijn complementair aan elkaar, maar vervangen elkaar niet. Het hersteltraject richt zich op de ontwikkelingen in het herstelproces, de beperkingen op het werk en de aanpassingen die daarvoor nodig zijn. In een behandeltraject zal de nadruk meer liggen op de diagnosevorming, al dan niet medicatie en uiteraard het herstel van de klachten.
Wel zullen de ontwikkelingen en bevindingen van de behandelend specialist meegenomen worden in de bepaling van de beperkingen. Mocht een behandelend specialist overleg wensen, kan dat altijd.
Is er afstemming met de bedrijfsarts?
De bedrijfsarts (of arbodienst) is de aangewezen persoon om te bepalen of re-integratie al dan niet mogelijk is. Mocht het gewenst zijn dat er uit het kennismakingsgesprek een uitgebreide onderbouwende rapportage volgt, dan wordt €150 (ex BTW) in rekening gebracht. Is er inhoudelijk overleg nodig met de bedrijfsarts, kan dit altijd.